Jak siedzący tryb życia niszczy nasze zdrowie?

Wraz z nieustannym postępem cywilizacji, nasze życie podlega ciągłym zmianom. Jedną z tych zmian jest fakt, że coraz częściej zamieniamy aktywność fizyczną na siedzący tryb życia. Pracujemy i odpoczywamy w pozycji statycznej. Te zmiany w funkcjonowaniu człowieka wynikają z postępu naukowo-technicznego, który miał miejsce w ostatnich dziesięcioleciach. Obecnie umysł jest znacznie bardziej obciążany niż nasze ciało. Pracę umysłową, a co za tym idzie, siedzący tryb życia, wykonuje około 70% osób aktywnych zawodowo, zazwyczaj przez około 8 godzin dziennie . Jednak praca to nie jedyny moment w ciągu dnia, kiedy pozostajemy w pozycji siedzącej. Siedzimy podczas dojazdu do pracy, powrotu z niej, spożywania posiłków i relaksu po całym dniu. Bezruch i nieprawidłowa postawa ciała towarzyszą nam przez znaczną część dnia , mimo że nasz organizm nie jest do tego przystosowany.

Długotrwały brak aktywności fizycznej to tzw. hipokinezja , która ma wyniszczający wpływ na organizm, widoczny we wszystkich układach ciała człowieka.

Co dzieje się z naszym ciałem, gdy zbyt długo siedzimy?

Długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej ma negatywne skutki głównie dla układu ruchu . Organizm stara się rekompensować nieprawidłową postawę ciała podczas siedzenia, co w rezultacie prowadzi do adaptacji.

Gdy większość czasu spędzamy w pozycji siedzącej, nie wykorzystujemy pełnego zakresu ruchu w stawach. To skutkuje skracaniem i obkurczaniem się mięśni . Nasze ciało staje się mniej elastyczne, a mięśnie stają się sztywne. Im dłużej trwa ten stan, tym trudniej jest przywrócić stan wyjściowy. W efekcie, może dojść nawet do wystąpienia zmian zwyrodnieniowych .

Kark i barki szczególnie nie lubią długotrwałego siedzenia. Praca przy komputerze często powoduje wyciąganie głowy do przodu , co prowadzi do napięcia mięśni pleców, karku i ramion. Jeśli staje się to nawykiem, może to prowadzić do sztywnienia i bólu szyi, a także do pojawienia się tzw. wdowiego garbu , czyli wady postawy charakteryzującej się widocznym zgrubieniem u podstawy karku.

Bezruch, oprócz wymienionych wcześniej skutków, ma również niekorzystny wpływ na krzywizny kręgosłupa . Jeżeli mięśnie stabilizujące ciało są słabe, nie są w stanie utrzymać kręgosłupa w naturalnej pozycji. Może to prowadzić do niezdrowego wygięcia odcinka lędźwiowego i przesunięcia odcinka szyjnego do przodu. Dodatkowo, dochodzi do uszkodzenia krążków międzykręgowych , które stale są narażone na ucisk i zapadanie się, co utrudnia ich prawidłowe ukrwienie. Niedokrwione krążki międzykręgowe stają się źródłem problemów z dyskopatią .

Niewłaściwemu działaniu ulegają nie tylko mięśnie przykręgosłupowe, ale również pośladki, brzuch i nogi, które tracą siłę i stają się wiotkie. Spadek elastyczności stawów, zwłaszcza biodrowych, powoduje trudności w dynamicznym poruszaniu się . Ponadto, podczas siedzenia mogą pojawić się mrowienie w kończynach dolnych, będące wynikiem ucisku na naczynia krwionośne.

Konsekwencje siedzącego trybu życia dla narządów wewnętrznych

Wielu z nas jest świadomych negatywnego wpływu długotrwałego siedzenia na nasz układ ruchu. Niemniej jednak, często nie zdajemy sobie sprawy, że siedzący tryb życia niesie ze sobą również inne niekorzystne skutki.

Zmiany w układzie ruchu to tylko jedna strona medalu. Przebywanie w pozycji siedzącej ogranicza zakres ruchomości kręgosłupa, żeber i przepony, co prowadzi do zaburzeń pracy układu oddechowego . Niedostateczne natlenienie krwi (znane pod pojęciem saturacja ) staje się konsekwencją tego stanu. W rezultacie utrudnione jest prawidłowe dotlenienie narządów wewnętrznych.

Nasza trzustka również reaguje negatywnie na bezruch. Przy długotrwałym siedzeniu nasza wrażliwość insulinowa ulega zaburzeniom , co skutkuje nadmierną produkcją insuliny przez ten organ. W rezultacie poziom cukru we krwi wzrasta, co sprzyja przybieraniu na wadze, a także może prowadzić do wystąpienia cukrzycy oraz poważnych schorzeń trzustki, a nawet raka jelita grubego.

Taki stan rzeczy negatywnie wpływa również na funkcjonowanie serca . Wysoki poziom cukru i cholesterolu prowadzi do pogorszenia pracy tego narządu, zwiększając ryzyko udaru mózgu lub zawału serca.

Zgarbiona postawa ciała podczas siedzenia nie sprzyja również zdrowiu jelit . Ich naturalne funkcje zostają zaburzone, co z kolei może prowadzić do rozwinięcia poważnych schorzeń tego układu. Siedzący tryb życia przyczynia się również do występowania otyłości i nadwagi .

Oprócz fizycznych konsekwencji, siedzący styl życia ma także negatywny wpływ na psychikę . Przewlekłe zmęczenie oraz nieustanne bombardowanie informacjami są typowe dla osób spędzających długie godziny przed ekranem komputera lub laptopa. To z kolei prowadzi do uczucia znużenia i braku motywacji do podejmowania działań, a nawet do utraty radości z życia.

Jak chronić swoje zdrowie i zapobiec negatywnym skutkom wynikającym z siedzącego trybu życia?

Uświadomienie sobie, jak wiele negatywnych skutków niesie za sobą długotrwałe siedzenie, może budzić niepokój. Jednak istnieją skuteczne sposoby, które możemy zastosować, nawet jeśli nasza praca wymaga wielogodzinnego przebywania w pozycji siedzącej . Nie powinniśmy się załamywać - musimy tylko podjąć odpowiednie działania! Istnieje szereg metod, które pozwolą nam chronić nasze ciało przed negatywnymi konsekwencjami siedzącego trybu życia.

Najważniejszą kwestią jest właściwa pozycja ciała podczas siedzenia . Podczas pracy należy zadbać o ergonomiczne ułożenie ciała. Podstawowe zasady to:

Ustawienie stóp płasko na podłodze.
Ugięcie kolan, bioder i łokci pod kątem około 90-100 stopni.
Zapewnienie wsparcia dla kręgosłupa.
Ustawienie monitora na wysokości oczu, gdy siedzimy w wyprostowanej pozycji.

Ważne jest także wprowadzenie aktywnych przerw w czasie pracy . Co godzinę warto wstać od biurka na 5 minut. Możemy w tym czasie wykonać kilka prostych ćwiczeń lub wybrać się na krótki spacer .

A co z resztą dnia? Aby zminimalizować negatywne skutki długotrwałego siedzenia, powinniśmy poświęcić przynajmniej 60 minut dziennie na aktywność fizyczną . Nie musimy od razu udawać się na intensywny trening w siłowni, jeśli nie lubimy takich aktywności. Możemy wybrać szybki spacer, jogging, jazdę na rowerze, basen lub trening w domu z wykorzystaniem akcesoriów fitness lub maty do akupresury . Ważne jest, aby wybrać aktywność, która sprawia nam radość. Kluczowe jest, aby faktycznie intensywnie się poruszać, poczuć fizyczne zmęczenie i zadowolenie z wykonanej pracy przez nasze ciało .

Dodatkowo, kiedy tylko to możliwe, powinniśmy stawiać na spontaniczną aktywność fizyczną . Możemy dojeżdżać do pracy rowerem lub chodzić pieszo, korzystać ze schodów zamiast windy, parkować samochód dalej od celu, prowadzić rozmowy telefoniczne na stojąco lub podczas spaceru itp. Te pozornie proste zmiany stanowią fundament zapobiegania negatywnym skutkom siedzenia.

Pamiętajmy, że nasze zdrowie jest w naszych rękach . Działając proaktywnie, dbając o właściwą postawę podczas siedzenia i regularnie angażując się w aktywność fizyczną, możemy skutecznie przeciwdziałać negatywnym efektom siedzącego trybu życia .

Podsumowanie

Nasze ciało zostało stworzone przez naturę do bycia w ciągłym ruchu - chodzenia, biegania i wszelkiej aktywności fizycznej. Jednak w dzisiejszych czasach większość z nas, wiele godzin spędza na siedząco, będąc przykutymi do biurek, a po skończonej pracy często relaksujemy się w bezruchu, trzymając telefon w ręku. Ten siedzący tryb życia, który stał się naszym nawykiem, prowadzi do większego zmęczenia, lenistwa i podatności na różne choroby . Takie zachowanie może zemścić się na nas w przyszłości.

Aby temu zapobiec, niezbędna jest regularna aktywność fizyczna . Musimy pamiętać, że jako istoty ludzkie jesteśmy stworzeni do ruchu, a nasz organizm bardzo tego potrzebuje, aby prawidłowo funkcjonować. Ważne jest, abyśmy zdawali sobie sprawę, że każdy rodzaj aktywności to zdrowie . Niezależnie od tego, jaki sport wybierzemy, istotne jest, żebyśmy się ruszali i przerywali rutynę siedzenia! Regularne ćwiczenia wzmocnią nasze ciało i dostarczą nam energii . Natychmiast zauważymy różnicę w naszym samopoczuciu. Zadbajmy więc o to, aby każdego dnia, na miarę naszych możliwości, towarzyszył nam ruch.