Każdy, kto zaczyna swoją przygodę z treningiem siłowym, prędzej czy później trafia na dylemat: lepiej sięgnąć po klasyczną sztangę prostą, czy po charakterystyczny gryf łamany? To właśnie ten drugi, dzięki swojemu specyficznemu kształtowi, zyskał ogromną popularność wśród osób pracujących nad bicepsami, tricepsami i mięśniami przedramion. Gryf łamany nie tylko ułatwia chwyt i odciąża nadgarstki, ale też otwiera nowe możliwości w planowaniu ćwiczeń siłowych.
Zanim jednak zdecydujesz, który rodzaj sztangi wybrać do swojego treningu, warto poznać różnice w ich budowie, zastosowaniu i efektach. Dzięki temu łatwiej dopasujesz sprzęt do swoich celów i zrozumiesz, dlaczego wielu trenerów uważa gryf łamany za obowiązkowy element wyposażenia każdej siłowni. Do treningu ze sztangą warto dobrać odpowiednie ławki treningowe, które umożliwiają bezpieczne wykonywanie wyciskań i francuskiego wyciskania.
Gryf łamany – czym różni się sztanga łamana od prostej
Podstawowa różnica między sztangą prostą a łamaną tkwi w ergonomii. Prosty gryf lepiej nadaje się do ćwiczeń wielostawowych, takich jak przysiady czy martwy ciąg, natomiast sztanga łamana dzięki wygięciom umożliwia wygodniejszy chwyt w ćwiczeniach izolowanych. Dzięki temu nadgarstki są mniej obciążone, co zmniejsza ryzyko kontuzji.
Wybór odpowiedniego gryfu zależy od celów treningowych. Osoby chcące budować siłę i rozwijać duże grupy mięśniowe częściej sięgają po sztangę prostą, natomiast ci, którzy koncentrują się na detalach sylwetki, chętniej wybierają gryf łamany. To właśnie dlatego na każdej dobrze wyposażonej siłowni znajdziemy oba rodzaje sztang.
Warto również zwrócić uwagę na wagę i wymiary. Klasyczny gryf olimpijski ma 20 kg i długość ponad 2 metrów, natomiast gryfy łamane są krótsze i lżejsze, co sprawia, że łatwiej je wykorzystać w ćwiczeniach izolowanych. W domowej siłowni przydatne są również stojaki pod sztangę, które ułatwiają odkładanie gryfu i zapewniają większe bezpieczeństwo przy cięższych seriach.
Zalety treningu z gryfem łamanym – dlaczego warto go używać
Jedną z największych zalet gryfu łamanego jest jego wpływ na zdrowie stawów. Dzięki temu, że chwyt jest ustawiony pod kątem, łamana sztanga nie wymusza nienaturalnych pozycji, co pozwala na komfortowe i bezpieczne ćwiczenia. To szczególnie ważne dla osób, które trenują intensywnie i narażają się na przeciążenia.
Kolejnym plusem są możliwości treningowe. Ćwiczenia z gryfem łamanym obejmują szeroką gamę ruchów – od uginania ramion, przez wyciskania francuskie, po wiosłowania na plecy. W efekcie jeden gryf może zastąpić kilka różnych akcesoriów. To oszczędność miejsca i większa elastyczność w planowaniu treningów.
Dodatkowo trening z gryfem łamanym poprawia izolację mięśni i pozwala lepiej „poczuć” pracę konkretnych partii. Dla osób budujących sylwetkę pod kątem estetyki to ogromna zaleta – łatwiej rozwijać proporcje i kształt mięśni. Podczas ćwiczeń izolowanych świetnie sprawdzą się też obciążenia do sztangi, które pozwalają precyzyjnie dopasować ciężar do swoich możliwości i celów treningowych.
Ćwiczenia na triceps z gryfem łamanym
Jednym z najpopularniejszych zastosowań gryfu łamanego są ćwiczenia na triceps. Dzięki ergonomicznemu chwytowi nadgarstki nie są nadmiernie obciążone, co pozwala wykonywać większą liczbę powtórzeń bez bólu i dyskomfortu.
- Francuskie wyciskanie leżąc – (połóż się na ławce poziomej, chwyć gryf łamany nachwytem, ugnij ramiona w łokciach i opuszczaj gryf w kierunku czoła, następnie prostuj ręce, napinając tricepsy).
- Francuskie wyciskanie siedząc – (usiądź na ławce, chwyć gryf oburącz nachwytem, unieś nad głowę i opuszczaj za kark, prostując ręce w górze).
- Wyciskanie wąskim chwytem – (połóż się na ławce poziomej, chwyć gryf łamany wąskim nachwytem, opuszczaj do klatki piersiowej i prostuj ramiona, mocno angażując tricepsy).
- Prostowanie ramion stojąc – (stań wyprostowany, unieś gryf nad głowę, ugnij ramiona w łokciach, opuszczając gryf za kark, a następnie prostuj ręce do pełnego wyprostu).
- Kickback z gryfem łamanym w opadzie tułowia – (pochyl się lekko do przodu, trzymaj gryf łamany podchwytem, unoś ramiona do tyłu i prostuj łokcie, napinając tricepsy w końcowej fazie ruchu).
Ćwiczenia tricepsów z gryfem łamanym warto wpleść do każdego planu siłowego – mocne ramiona są nie tylko estetyczne, ale też niezbędne do stabilizacji w wielu innych ćwiczeniach, jak pompki, wyciskania czy dipy.
Gryf łamany – ćwiczenia na klatkę piersiową
Choć większość osób kojarzy ćwiczenia na klatkę z hantlami lub sztangą prostą, gryf łamany również znajduje tutaj zastosowanie. Wygięta budowa gryfu pozwala na naturalniejszy chwyt i może być alternatywą dla osób odczuwających ból nadgarstków podczas klasycznego wyciskania.
Wyciskanie leżąc na ławce poziomej – (połóż się na ławce, chwyć gryf łamany nachwytem na szerokość barków lub nieco szerzej, opuszczaj do klatki piersiowej i wypychaj w górę, mocno angażując mięśnie klatki piersiowej).
- Wyciskanie wąskim chwytem – (wykonuj ruch jak przy klasycznym wyciskaniu leżąc, ale trzymaj gryf łamany wąskim chwytem – to ćwiczenie mocniej angażuje wewnętrzną część klatki piersiowej oraz tricepsy).
- Wyciskanie na ławce skośnej dodatniej – (ustaw ławkę pod kątem 30–45°, połóż się i wykonuj wyciskanie gryfu łamanego – ćwiczenie szczególnie mocno rozwija górną część klatki piersiowej).
- Wyciskanie na ławce skośnej ujemnej – (ustaw ławkę z delikatnym spadkiem, chwyć gryf łamany nachwytem i wyciskaj w górę – taki układ pozwala mocniej zaangażować dolne partie mięśni klatki).
- Pull over z gryfem łamanym – (połóż się w poprzek ławki, trzymaj gryf łamany nachwytem nad klatką, opuszczaj za głowę z lekkim ugięciem łokci i wracaj do pozycji startowej – ćwiczenie rozwija klatkę oraz mięśnie pomocnicze, m.in. najszersze grzbietu).
Trzeba jednak pamiętać, że przy bardzo dużych ciężarach lepszym wyborem pozostaje sztanga prosta, która daje większą stabilność. Gryf łamany sprawdzi się jednak doskonale jako uzupełnienie treningu i sposób na odciążenie stawów.
Ćwiczenia na plecy z użyciem sztangi łamanej
Ćwiczenia na plecy są fundamentalnym elementem każdego planu siłowego, a sztanga łamana może być tutaj świetnym narzędziem. Dzięki wygięciom uchwytu łatwiej utrzymać prawidłową pozycję dłoni i uniknąć przeciążenia nadgarstków.
- Wiosłowanie sztangą łamaną w opadzie tułowia – (pochyl się pod kątem ok. 45°, chwyć gryf łamany nachwytem, przyciągaj go w kierunku brzucha i powoli opuszczaj, utrzymując napięcie pleców).
- Wiosłowanie sztangą łamaną podchwytem – (podobne ustawienie jak w wersji nachwytem, ale chwyć gryf podchwytem – bardziej zaangażujesz mięśnie dolnej części pleców i bicepsy).
- Martwy ciąg na prostych nogach – (stań wyprostowany, trzymaj gryf łamany nachwytem, pochylaj się w biodrach, opuszczając gryf wzdłuż nóg i wracaj do pozycji wyjściowej – mocno pracują prostowniki grzbietu).
- Shrugs (wzruszanie barkami) – (stań prosto, trzymaj gryf łamany wzdłuż ciała, unoś barki maksymalnie do góry i powoli opuszczaj – ćwiczenie wzmacnia mięśnie czworoboczne grzbietu).
- Przyciąganie sztangi łamanej w leżeniu na ławce skośnej – (połóż się na brzuchu na ławce ustawionej skośnie, chwyć gryf łamany i przyciągaj go w kierunku klatki, mocno napinając mięśnie pleców).
Stosowanie gryfu łamanego w ćwiczeniach na plecy to także dobre rozwiązanie dla osób początkujących, które chcą uniknąć dyskomfortu w nadgarstkach. Warto jednak pamiętać o technice – prawidłowe ułożenie pleców i kontrola ruchu są kluczem do skuteczności.
Wyciskanie francuskie sztangą łamaną – technika krok po kroku
Wyciskanie francuskie sztangą łamaną to jedno z najlepszych ćwiczeń na triceps. Polega na opuszczaniu i unoszeniu sztangi za głową w pozycji leżącej lub siedzącej. Dzięki łamanemu kształtowi gryfu dłonie układają się w naturalnej pozycji, co zmniejsza ryzyko urazów i pozwala skupić się na pracy mięśni.
- Załóż zaciski na gryf i chwyć go nachwytem, wąsko (ok. 15–25 cm), nadgarstki trzymaj neutralnie.
- Połóż się na ławce, ustaw stopy stabilnie na podłodze, ściągnij łopatki i napnij brzuch.
- Unieś gryf nad klatkę piersiową, przedramiona ustaw pionowo nad barkami, łokcie trzymaj blisko głowy.
- Uginaj ramiona w łokciach, opuszczając gryf powoli w kierunku czoła lub tuż za głowę (ok. 3 sekundy).
- Zatrzymaj ruch na moment, gdy poczujesz rozciągnięcie tricepsów (gryf 2–5 cm nad czołem/za głową).
- Prostuj ramiona, wypychając gryf w górę tą samą linią, robiąc wydech i unikając przeprostu łokci.
- Wykonaj 3–4 serie po 8–12 powtórzeń, w tempie 3–1–1, z przerwami 60–90 sekund; dobierz ciężar tak, by zostawić 1–2 powtórzenia w rezerwie (RIR).
Technika wykonania wymaga skupienia – łokcie powinny być blisko głowy, a ruch kontrolowany w pełnym zakresie. Gryf łamany sprawia, że ćwiczenie jest wygodniejsze niż ze sztangą prostą, dlatego poleca się go zarówno początkującym, jak i zaawansowanym.
Ćwiczenia ze sztangą – które lepiej wykonywać gryfem prostym, a które łamanym?
Na koniec warto porównać ćwiczenia ze sztangą, które lepiej wykonywać różnymi rodzajami gryfów. Ćwiczenia wielostawowe, takie jak przysiady, martwy ciąg czy wyciskanie leżąc, najlepiej robić ze sztangą prostą lub gryfem olimpijskim, które zapewniają stabilność i równomierne rozłożenie ciężaru.
Z kolei ćwiczenia izolowane, takie jak uginanie ramion, francuskie wyciskanie czy unoszenia, lepiej wykonywać z gryfem łamanym. Dzięki temu nadgarstki są odciążone, a ruch bardziej naturalny. To pozwala uniknąć kontuzji i trenować efektywniej.
Autor: Michał Ostiak